८२) म्हणजे मरेपर्यंत अल्लाहच्या आज्ञापालनात आणि कृतज्ञतेवर कायम राहावे.
८३) अल्लाहच्या दोरीने अभिप्रेत अल्लाहचा दीन धर्म आहे. अल्लाहने अवतरित परिपूर्ण जीवनप्रणालीस (दीन-धर्म) दोरीची उपमा यासाठी देण्यात आली आहे की हाच तो अतुट संबंध आहे, जो एकीकडे मुस्लिमांचा संबंध अल्लाहशी निश्चित करतो आणि दुसरीकडे सर्वमुस्लिमांना एकत्रित करून त्यांची मजबूत संघटना (जमात) स्थापन करतो. या ``दोरीला मजबूत (घट्ट) पकडण्याचा'' अर्थ होतो, मुस्लिमांच्या नजरेत वास्तविक महत्त्व जीवन धर्मप्रणालीचे (दीन) असावे. त्याला प्रस्थापित करण्यासाठीच (वैयक्तिक आणि सामाजिक जीवनात) त्यांनी प्रयत्नरत असावे आणि त्यांनी एकमेकांना मदत करावी. जेव्हा कधी अल्लाहने अवतरित या स्वाभाविक परिपूर्ण जीवन धर्मप्रणाली (दीन) ला प्रस्थापित करण्याच्या ध्येयापासून व त्याच्या मूलभूत शिकवणींपासून मुस्लिम जर दूर गेले आणि त्यांचे लक्ष गौण व लहानसहान गोष्टींतच अडकून गेले तर त्यांच्यामध्ये निश्चिततीच फूट पडेल आणि आपापसात मतभेद निर्माण होतील. जसे या पूर्वींच्या पैगंबरांच्या अनुयायांना त्यांच्या जीवनध्येयाचा (ईशप्रणित जीवनधर्म प्रणाली स्थापित करणे) विसर पडून. परिणामत: या जगात आणि परलोकात विनाशाला सामोरे जावे लागले.
८४) हा संकेत आहे त्या स्थितीकडे ज्यात इस्लामपूर्वी अरब पीडाग्रस्त होते. टोळया-टोळयांतील परस्पर शत्रुत्व, क्षुल्लक कारणांमुळे होणाऱ्या लढाया आणि रात्रंदिवसाचे खूनखराबे यामुळे अरबांचा सर्वनाश समीप आला होता. या आगीत भस्म होण्यापासून त्यांना कोणी वाचविले असेल तर तो इस्लाम आहे. या आयतीं ज्या काळी अवतरित झाल्या त्यापूर्वी तीन-चार वर्षांअगोदर मदीनावासी मुस्लिम बनले होते आणि इस्लामी जीवनप्रणालीची समृद्धता आपल्या डोळयांनी पाहात होते व स्वत: अनुभवत होते. औस आणि खज़रज नामक टोळया ज्या एक-दुसऱ्यांच्या वर्षानुवर्षे हाडवैरी होत्या, इस्लाम स्वीकारल्यानंतर एक-दुसऱ्यात मिसळून एक झाल्या होत्या. या दोन्ही टोळयांतील लोक मक्काहून येणाऱ्या निर्वासित (मुहाजीरांना) लोकांशी अभूतपूर्व त्याग आणि प्रेमाचे वर्तन करीत होते, जे एका परिवाराचे लोकसुद्धा आपसात करू शकत नाहीत.
८५) तुम्ही दृष्टी राखता तर या निशाण्या पाहून स्वयं अनुमान लावू शकता की काय तुमची सफलता या जीवनप्रणालीला (इस्लाम) घट्ट धरण्यात आहे की त्याचा त्याग करून त्याच पूर्वीच्या स्थितीत पलटून जाण्यात आहे? काय तुमचे भले करणारा अल्लाह आणि त्याचा पैगंबर आहे की हे यहुदी अनेकेश्वरवादी आणि कपटाचारी लोक जे तुम्हाला पुरातन काळातील दु:खी स्थितीत नेण्याचा प्रयत्न करत आहेत?
८६) हा संकेत त्या समुदायांकडे आहे ज्यांनी अल्लाहच्या पैगंबरांपासून सत्य धर्माची स्पष्ट आणि सरळ शिकवण घेतली. परंतु काही काळानंतर त्यांनी धर्माच्या मूलभूत तत्त्वांना सोडून दिले आणि असंबंधित, गौण आणि तांत्रिक प्रश्नांवरून वेगवेगळे गट बनविले. नंतर निरर्थक व क्षुल्लक गोष्टींवर भांडू लागले. परिणामत: त्यांना अल्लाहने सोपविलेल्या कामाचा विसर पडला आणि त्यांचा धारणा, सद्व्यवहाराच्या मूळ सिद्धान्तावर विश्वास राहिला नाही. ज्यावर वास्तविकपणे मनुष्याचे सौभाग्य आणि सफलता अवलंबून आहे.
८७) म्हणजेच अल्लाह जगवासीयांवर अत्याचार करू इच्छित नाही म्हणून तो लोकांना सरळमार्गही दाखवितो आणि वेळेपूर्वीच त्यांना सचेत करतो की शेवटी कोणत्या गोष्टींची विचारणा तो त्यांच्याशी करणार आहे. यानंतरसुद्धा ज्यांनी वाम मार्ग अवलंबिला आणि आपल्या चुकीच्या पद्धतीवरून हटले नाही तर ते स्वत:च स्वत:वर अत्याचार ओढवून घेतील.
Post a Comment