५) येथे अरबी शब्द `मुहकमात' चे अनुवाद `अटळ' केले आहे. `अटळ आयत' (स्पष्ट) म्हणजे त्या आयती ज्यांची भाषा अगदी स्पष्ट आहे. अशा आयतीचा अर्थ आणि भाव निश्चित करण्यात शंकेला मुळीच वाव राहात नाही. प्रत्येक शब्दांचा अर्थ अगदी स्पष्ट असतो. या प्रकारच्या आयती ग्रंथाचा मूलाधार आहेत. म्हणजेच कुरआन ज्या उद्देशासाठी अवतरित झाला आहे तो उद्देश या आयतींमुळे पूर्ण होतो. जगाला याच प्रकारच्या आयतींद्वारा इस्लामचे आवाहन करण्यात आले आहे, तसेच मार्गदर्शन, शिकवण आणि उपदेश कार्य याच आयतींद्वारा (मुहकमात) करण्यात आले आहे. याचद्वारा मार्गभ्रष्टतेचे खंडन तसेच सरळमार्गाचे स्पष्टीकरण करण्यात आले आहे. याच आयतींमध्ये इस्लाम धर्माचे मूळ सिद्धान्त सांगितले गेलेले आहेत. याच आयतींद्वारा मूळ धारणा, उपासना, नैतिकता, कर्तव्य आणि करणे न करण्याचे आदेश देण्यात आलेले आहेत. म्हणून जो मनुष्य सत्याभिलाषि आहे, त्याची तहान शमविण्यासाठी या अटळ आयतींच मूळ स्त्रोत आहेत. स्वाभाविकपणे यांच्याकडेच त्याचे लक्ष केंद्रित होते.
६) येथे अरबी शब्द `मुतशाबिहात'चा अर्थ होतो `उपलक्षित' आयतीं त्या आयतींना म्हटले जाते, ज्यांचा अर्थ आणि भाव निश्चित करताना शंकेला वाव राहातो. हे स्पष्ट आहे की मनुष्यासाठी कोणताच जीवनमार्ग तोपर्यंत प्रस्तावित केला जाऊ शकत नाही जोपर्यंत त्याला परोक्षसंबंधी आवश्यक तथ्यांविषयीची माहिती दिली जात नाही. हेसुद्धा अगदी स्पष्ट आहे की जे ज्ञान मनुष्य इंद्रियापलीकडचे आहे ज्याला त्याने कधीही पाहिले नाही की स्पर्श केला नाही की आस्वादसुद्धा घेतला नाही; या तथ्यांसाठी मानवी भाषेत शब्द उपलब्ध नाहीत की वर्णनशैलीसुद्धा उपलब्ध नाही ज्याद्वारे ऐकणारा आपल्या मनात त्यांचे खरे चित्र रेखाटू शकेल. निश्चित रूपात हे अनिवार्य आहे की अशाप्रकारचे विषय वर्णन करण्यासाठी असे शब्द आणि अशा वर्णनशैलीचे प्रयोग केले जावे जी वास्तविक तथ्यांशी अधिकाधिक मिळती जुळती प्रत्यक्ष वस्तूसाठी मानवी भाषेत सापडते. म्हणून या तथ्याविषयीच्या वर्णनासाठी कुरआन याच प्रकारच्या भाषाशैलीचा वापर करतो. उपलक्षित (मुतशाबिहात) आयतीं म्हणजे त्या आयती ज्यात वरील भाषाशैलीचा वापर करण्यात आला आहे.
परंतु या भाषेचा अधिक लाभ मनुष्याला वास्तविकतेच्या जवळ पोहचण्यासाठीच होतो कविंा अस्पष्ट कल्पना त्याद्वारे मनुष्य करू शकतो. अशा प्रकारच्या आयतींच्या अर्थास निश्चित करण्यासाठी जितका जास्त प्रयत्न केला जाईल तितके जास्त संशय आणि संदिग्धता वाढतच जाईल. परिणामत: मनुष्य सत्याच्या जवळ जाण्याऐवजी सत्यापासून अधिक दूरवर भरकटला जाईल. म्हणून जे लोक सत्याभिलाषि आहेत आणि निरर्थक रूची ठेवत नाहीत ते तर उपलक्षित आयतींच्या त्याच अस्पष्ट आणि सत्यानुकूल अर्थावर संतोष करतात ज्यामुळे काम करणे सुलभ होते. अशा वेळी हे लोक अटळ आयतींकडे आपले पूर्णलक्ष केंद्रित करतात. परंतु जे कोणी व्यर्थ गोष्टीत आवड ठेवून आहेत किंवा उपद्रवी आहेत, त्यांचे पूर्ण लक्ष या उपलक्षित (संदिग्ध) आयतींवर केंद्रित असते व ते तर्क वितर्कात गर्क होतात.
७) येथे कुणाला ही शंका येऊ नये की जेव्हा ते लोक उपलक्षित (मुतशाबिहात) आयतींचा खरा अर्थ जाणतच नाही तर त्यावर ईमान धारण कसे करावे? वास्तविकपणे योग्य व्यक्तीला कुरआन ईशवाणी आहे याचे ज्ञान अटळ आयतींमुळे होते; उपलक्षित आयतींमुळे मुळीच नाही. जेव्हा अटळ (स्पष्ट) आयतींवर चिंतन मनन करून माणसाला खात्री पटते की हा ग्रंथ खरोखरीच अल्लाहचा ग्रंथ आहे तेव्हा त्या माणसाच्या मनात उपलक्षित आयतीं काही एक संभ्रम निर्माण करूच शकत नाहीत. अशा आयतींचा सरळ सोपा अर्थ त्या माणसाला कळतो त्याला तो ग्रहण करतो आणि जिथे संभ्रम मनात निर्माण होतो तिथे तो किस काढण्याऐवजी आणि समुद्रात गटांगळया खाण्याऐवजी तो अल्लाहच्या या वाणीवर विश्वास ठेवून आपले लक्ष कामाच्या गोष्टींकडे केंद्रित करतो.
Post a Comment