कोरोना व्हायरस किंवा कोविड -19 ने गेल्या 6 महिन्यांपासून संपूर्ण जगाला हादरवून सोडले आहे. जगातील प्रसिद्ध वैज्ञानिक आणि डॉक्टर या विषाणूचा संसर्ग रोखण्यासाठी कोणतीही लस तयार करू शकलेले नाहीत. आतापर्यंत जगातील 35 टक्के लोकांना या विषाणूचा संसर्ग झाला आहे. जगातील सर्वात मोठ्या देशांची अर्थव्यवस्था, जीडीपी नकारात्मक दिशेने जात आहे, फक्त या विषाणूमुळे!
आपण सर्वजण घराच्या चार भिंतींमध्ये बंदिस्त आहोत, बाह्य जग आपल्या सर्वांच्या हद्दीबाहेर आहे. आपल्या भौतिक अस्तित्वाच्या बाबतीत जीवनात प्रगती झाली आहे, परंतु जीवन भौतिक अस्तित्वाच्या पलीकडे गेले आहे. निसर्ग आज वास्तविक जगात मानवांना नाकारत आहे. मग मानवांनी काय केले? ते वास्तवात नव्हे तर डिजिटल जगात त्यांचे वास्तव बदलून रस्त्यावर येण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. मानवांना इतरांशी संपर्क साधण्याची आणि त्यांच्याशी संवाद साधण्याची आवश्यकता असते, आजूबाजूच्या जगाबद्दल जाणून घेण्यासाठीचे कुतूहल अचानक कमी झाले. मानवांना त्यांचे प्रिय मित्र, कुटुंब, शाळा, कार्यालय यांच्या वास्तविक जगापासून वंचित ठेवले गेले आहे. या छोट्या विषाणूने संपूर्ण जग ठप्प केले आहे.
वास्तविक जगाची जागा डिजिटल जगाने घेतली आहे. केवळ डिजिटलपणे संपर्कात रहाण्याचे जग, व्हिडिओ कॉल, इमोजी, गप्पा मारणे इत्यादी या कोरोना युगात काही वेळा आहेत. आम्ही खर्‍या जगात कौतुक आणि स्वाभिमान बाळगू इच्छितो, ऑफिसमध्ये बॉसची चर्चा, शाळेत शिक्षकांची निंदा, सहकार्‍यांशी गप्पा मारणे, अनेक उद्देशाने एकमेकांना भेटणे ... कोविड -19 ने या सर्वांचे इरादे निर्दयपणे हानून पाडले आहेत. आम्ही सर्वजण या गरजेसाठी डिजिटल व्यवस्थेच्या साह्याने पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करीत आहोत. या कठीण काळात अधिकाधिक लोकांनी सोशल मीडियावर पोस्ट करण्यास सुरवात केली आहे. वास्तविक जगातील अंतर भरून काढण्यासाठी लोक त्यांच्या डिजिटल मित्रांकडून कौतुक करण्याची मागणी करीत आहेत. लोक ऑनलाइन, पसंती, टिप्पण्या व अशा इतर गोष्टींच्या मदतीने सोशल मीडियावर जगण्याचा प्रयत्न करीत आहेत.
हे डिजिटल जग एक नवीन वास्तव आहे? नाही ! डिजिटल जग वास्तविक जीवनाची जागा कधीही घेऊ शकत नाही आणि हे फक्त कारण आहे की माणूस मशीन्स नाहीत, आभासी जग वास्तविक जगाची धारणा आणि अनुभव देऊ शकत नाही. स्पर्श आणि गंधाची भावना डिजिटल जगात पूर्णपणे अनुपस्थित आहे. आम्ही व्हिडिओ कॉलवर आईच्या हाताचा पराठा खाऊ शकत नाही किंवा व्हिडिओमध्ये कोणीही एखाद्याच्या खांद्यावर हात ठेवू शकत नाही, मिठी मारू शकत नाही किंवा गळ्याला पडून रडू शकत नाही. आम्ही बागांच्या फुलांचा सुगंध घेऊ शकत नाही. या गोष्टी आजच्या तांत्रिक युगात बदलल्या जाऊ शकत नाहीत. आपण काय म्हणता?
आपल्याला या सर्व गोष्टींचे आत्मपरीक्षण करण्याची आवश्यकता आहे. मनुष्य इतका असहाय्य, अस्वस्थ आहे, या युगात त्याला इतरांवर अवलंबून राहण्यास भाग पाडले गेले आहे. अशी आशा आहे की आपण लवकरच खर्‍याखुर्‍या जगात परत येऊ, एकमेकांना मदत करण्यासाठी बाहेर जाऊ. परंतु यासाठी आपल्याला ईश्‍वराकडे परत जाणे, नतमस्तक होणे आणि मानवतेसाठी उभे असणे आवश्यक आहे. या नाजूक काळात जमात-ए-इस्लामी हिंद, मुंबईतर्फे 10 दिवसांची ’टर्न टू द क्रिएटर मोहीम’ आयोजित केली गेली आहे, जी ईश्‍वराकडे वळण्याचा उत्कृष्ट संदेश देत आहे. लोक या मोहिमेमध्ये केवळ मुंबईतच नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरही सहभागी होतील, हा संदेश विविध कार्यक्रमांच्या माध्यमातून दिला जाईल, अशी आशा आहे. शेवटी एकच गोष्ट महत्वाची कोविडमुळे निर्माण झालेल्या अभूतपूर्व परिस्थितीत आपण सर्वांनी आत्मनिरीक्षण करणे गरजेचे आहे.
- आयशा रिजवाना आजमी
Post a Comment