सूरत (गुजरात)
गुजरातमधील सुरतचे अब्दुल मलबरी सध्या अनेक कुटुंबांचा आधार बनले आहेत. कोणत्याही जाती-धर्माच्या व्यक्तीचा मृत्यू कोरोनामुळे झाला असेल तरी अब्दुल तिचे अंत्यसंस्कार करतात. त्यांनी हे काम स्वीकारलं आहे, कारण संसर्गाच्या भीतीनं कोरोनाबाधित मृत व्यक्तीच्या जवळ त्यांच्या घरचे जाऊ शकत नाहीत.
५१ वर्षीय अब्दुल मलबरी गेल्या ३० वर्षांपासून कोणीही ताब्यात न घेतलेल्या, बेवारस अशा व्यक्तींच्या मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार करतात. रस्त्यावर राहाणारे भिकारी, आत्महत्या केलेले लोक, ज्यांना जवळचं कोणी नाही अशा लोकांना सन्मानाने या जगातून निरोप देण्याचं काम ते करतात. केदारनाथचा पूर, कच्छमधला भूकंप किंवा त्सुनामीसारख्या नैसर्गिक आपत्तींच्या वेळेसही मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार केले आहेत. त्यांच्यासोबत आता ३५ कार्यकर्ते काम करतात.
सुरतमधल्या कोरोनाबाधितांच्या केसेस वाढल्यानंतर सुरत महानगरपालिकेने अब्दुल मलबारी आणि त्यांच्या स्वयंसेवकांना संपर्क केला. जगभरात कोरोनाबाधितांच्या वाढत्या मृत्यूच्या आकड्याने त्यांना चिंतेत टाकलं होतं. कोरोना व्हायरसचा संसर्ग होऊन मृत्यूमुखी पडलेल्या व्यक्तींचे मृतदेह त्यांच्या परिवाराच्या स्वाधीन करता येत नाहीत. त्यामुळे कोरोनाबाधित मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार स्मशानभूमीत जाऊन करण्याची त्यांना विनंती केली आणि अब्दुल यांनी त्यास होकार दिला.
अब्दुल मलबारी यांना मनपा अधिकाNयांचा मदतीचा फोन येताच १५ ते २० मिनिटात ते हॉस्पिटलमध्ये पोहचतात. मृत व्यक्तीवर अग्नीसंस्कार झाल्यानंतर किंवा त्यांचा दफनविधी झाल्यानंतर अब्दुल यांची टीम ते स्मशान किंवा दफनभूमी पूर्णपणे डिसइन्फेक्ट करतात. अब्दुल यांनी आपली २० जणांची टीम तयार केली आहे. कोरोनाबाधित व्यक्तींचे अंत्यसंस्कार करण्यासाठी कोणती काळजी घेण्यात यावी, पीपीई किट कसं वापरावं यासाठी त्यांना खास प्रशिक्षण देण्यात आलंय. त्यांनी आपले कॉन्टॅक्ट नंबर्स सगळ्या महत्त्वाच्या अधिकाNयांना आणि सरकारी दवाखान्यांना दिले. त्यांना कोरोनाबाधित व्यक्तीच्या मृत्यूची सूचना मिळाली की ते लगेच आपलं किट घेऊन कामाला लागतात. या सगळ्यात सरकार, पोलीस, फायर ब्रिगेड आणि सॅनिटाईजिंग टीमचंही सहकार्य त्यांना मिळतं.
हे सर्व करीत असताना आपल्याला कोरोनाचा संसर्ग होऊ नये म्हणून स्वत: व आपल्या टीमची काळजी घेतात. त्यासाठी ‘डब्ल्यूएचओ’च्या सगळ्या सूचनांचे पालन केले जाते. ते बॉडीसुट, मास्क आणि ग्लोव्हज घातल्याशिवाय बाहेर पडत नाही. मृतदेहावर रसायनं फवारली जातात आणि त्याला प्लॅस्टिकमध्ये गुंडाळलं जातं. अब्दुल यांच्याकडे ५ शववाहिका आहेत ज्यातल्या २ फक्त कोरोनाबाधित व्यक्तींच्या मृत्यूनंतर वापरल्या जातात. त्या नियमितपणे सॅनिटाईज केल्या जातात. मृतदेहाला हॉस्पिटलमधून ताब्यात घेतल्यापासून ते त्याचा अंत्यविधी होईपर्यंत अब्दुल आणि त्यांचे सहकारी प्रोटेक्टिव्ह कीट वापरतात.
आयुष्यात वाईट अवस्थेतले कित्येक मृतदेह पाहिले. पण ही परिस्थिती त्याहूनही वाईट आहे. जवळचे नातेवाईक रडतात, आमच्या माणसाला शेवटचं पाहू द्या म्हणून विनंती करतात आणि कोणीच काही करू शकत नाही. त्यांच्या सुरक्षिततेसाठी त्यांना लांब ठेवणं गरजेचं असतं. अब्दुल मलबारी त्यांना आश्वासन देतात, की अंतिम संस्कार तुमच्या धर्माप्रमाणेच होतील, सगळे विधी पार पाडले जातील, कशातही कसूर राहणार नाही.
अब्दुल कोरोनाबाधित व्यक्तींचे अंत्यसंस्कार करतात हे कळाल्यानंतर अनेक जण त्यांच्याशी पूर्वीसारखे वागत नाही, पण त्याने आपल्याला काही फरक पडत नसल्याचं ते स्पष्ट करतात.
गुजरातमधील सुरतचे अब्दुल मलबरी सध्या अनेक कुटुंबांचा आधार बनले आहेत. कोणत्याही जाती-धर्माच्या व्यक्तीचा मृत्यू कोरोनामुळे झाला असेल तरी अब्दुल तिचे अंत्यसंस्कार करतात. त्यांनी हे काम स्वीकारलं आहे, कारण संसर्गाच्या भीतीनं कोरोनाबाधित मृत व्यक्तीच्या जवळ त्यांच्या घरचे जाऊ शकत नाहीत.
५१ वर्षीय अब्दुल मलबरी गेल्या ३० वर्षांपासून कोणीही ताब्यात न घेतलेल्या, बेवारस अशा व्यक्तींच्या मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार करतात. रस्त्यावर राहाणारे भिकारी, आत्महत्या केलेले लोक, ज्यांना जवळचं कोणी नाही अशा लोकांना सन्मानाने या जगातून निरोप देण्याचं काम ते करतात. केदारनाथचा पूर, कच्छमधला भूकंप किंवा त्सुनामीसारख्या नैसर्गिक आपत्तींच्या वेळेसही मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार केले आहेत. त्यांच्यासोबत आता ३५ कार्यकर्ते काम करतात.
सुरतमधल्या कोरोनाबाधितांच्या केसेस वाढल्यानंतर सुरत महानगरपालिकेने अब्दुल मलबारी आणि त्यांच्या स्वयंसेवकांना संपर्क केला. जगभरात कोरोनाबाधितांच्या वाढत्या मृत्यूच्या आकड्याने त्यांना चिंतेत टाकलं होतं. कोरोना व्हायरसचा संसर्ग होऊन मृत्यूमुखी पडलेल्या व्यक्तींचे मृतदेह त्यांच्या परिवाराच्या स्वाधीन करता येत नाहीत. त्यामुळे कोरोनाबाधित मृतदेहांचे अंत्यसंस्कार स्मशानभूमीत जाऊन करण्याची त्यांना विनंती केली आणि अब्दुल यांनी त्यास होकार दिला.
अब्दुल मलबारी यांना मनपा अधिकाNयांचा मदतीचा फोन येताच १५ ते २० मिनिटात ते हॉस्पिटलमध्ये पोहचतात. मृत व्यक्तीवर अग्नीसंस्कार झाल्यानंतर किंवा त्यांचा दफनविधी झाल्यानंतर अब्दुल यांची टीम ते स्मशान किंवा दफनभूमी पूर्णपणे डिसइन्फेक्ट करतात. अब्दुल यांनी आपली २० जणांची टीम तयार केली आहे. कोरोनाबाधित व्यक्तींचे अंत्यसंस्कार करण्यासाठी कोणती काळजी घेण्यात यावी, पीपीई किट कसं वापरावं यासाठी त्यांना खास प्रशिक्षण देण्यात आलंय. त्यांनी आपले कॉन्टॅक्ट नंबर्स सगळ्या महत्त्वाच्या अधिकाNयांना आणि सरकारी दवाखान्यांना दिले. त्यांना कोरोनाबाधित व्यक्तीच्या मृत्यूची सूचना मिळाली की ते लगेच आपलं किट घेऊन कामाला लागतात. या सगळ्यात सरकार, पोलीस, फायर ब्रिगेड आणि सॅनिटाईजिंग टीमचंही सहकार्य त्यांना मिळतं.
हे सर्व करीत असताना आपल्याला कोरोनाचा संसर्ग होऊ नये म्हणून स्वत: व आपल्या टीमची काळजी घेतात. त्यासाठी ‘डब्ल्यूएचओ’च्या सगळ्या सूचनांचे पालन केले जाते. ते बॉडीसुट, मास्क आणि ग्लोव्हज घातल्याशिवाय बाहेर पडत नाही. मृतदेहावर रसायनं फवारली जातात आणि त्याला प्लॅस्टिकमध्ये गुंडाळलं जातं. अब्दुल यांच्याकडे ५ शववाहिका आहेत ज्यातल्या २ फक्त कोरोनाबाधित व्यक्तींच्या मृत्यूनंतर वापरल्या जातात. त्या नियमितपणे सॅनिटाईज केल्या जातात. मृतदेहाला हॉस्पिटलमधून ताब्यात घेतल्यापासून ते त्याचा अंत्यविधी होईपर्यंत अब्दुल आणि त्यांचे सहकारी प्रोटेक्टिव्ह कीट वापरतात.
आयुष्यात वाईट अवस्थेतले कित्येक मृतदेह पाहिले. पण ही परिस्थिती त्याहूनही वाईट आहे. जवळचे नातेवाईक रडतात, आमच्या माणसाला शेवटचं पाहू द्या म्हणून विनंती करतात आणि कोणीच काही करू शकत नाही. त्यांच्या सुरक्षिततेसाठी त्यांना लांब ठेवणं गरजेचं असतं. अब्दुल मलबारी त्यांना आश्वासन देतात, की अंतिम संस्कार तुमच्या धर्माप्रमाणेच होतील, सगळे विधी पार पाडले जातील, कशातही कसूर राहणार नाही.
अब्दुल कोरोनाबाधित व्यक्तींचे अंत्यसंस्कार करतात हे कळाल्यानंतर अनेक जण त्यांच्याशी पूर्वीसारखे वागत नाही, पण त्याने आपल्याला काही फरक पडत नसल्याचं ते स्पष्ट करतात.
सौजन्य-
(बीबीसी न्यूज गुजराती)
(बीबीसी न्यूज गुजराती)
Post a Comment