भावार्थ
ज्याप्रमाणे पावसाचा हंगाम शेतकऱ्यांसाठी फार मोलाचा असतो, त्याचप्रमाणे अल्लाहची निकटता सामीप्य प्राप्त करण्यासाठी इस्लामी शरिअतने ठरविलेल्या खास वेळा, खास दिवस व खास रात्री अत्यंत मोलाच्या असतात. उदा. रात्री तहज्जुदच्या नमाजची वेळ, शुक्रवारचा दिवस, रमजानचा महिना, अरफातचा दिवस वगैरे. त्याचप्रमाणे ‘कद्र’ची रात्र, अल्लाहची प्रसन्नता प्राप्त करण्यासाठी अत्यंत योग्य व अनुकूल अशी रात्र आहे. म्हणूनच रमजान महिन्याच्या शेवटच्या दहा रात्रीमध्ये तिचा शोध घेण्यास प्रेषित (स.) यांनी फर्माविले आहे.
माननीय ह. आयेशा (रजि.) निवेदन करतात, प्रेषित ह. मुहम्मद (स.) यांनी फर्माविले आहे, ‘‘शबे कद्र’चा रमजान महिन्याच्या शेवटच्या दहा दिवसात, विषम रात्रीमध्ये (२१, २३, २५, २७, २९ वी रात्र) शोध घ्या. (हदीस- बुखारी) ठराविक रात्र यासाठी दर्शविली गेली नाही की तिच्या शोधाची आवड निर्माण व्हावी. लोकांनी काही रात्री अल्लाहच्या इबादतीमध्ये व्यतीत करावे. या दृष्टीने ‘अ‍ेअतिकाफ’ मागील हिकमत ही स्पष्ट होते. जो रमजानच्या शेवटच्या दशकामध्ये केला जातो. आता प्रश्न उद्भवतो की जगाच्या एका भागात रात्र असताना, इतर भागात दिवस असतो. मग इतर भागातील लोकांना ‘कद्र’चे फायदे कसे मिळेल? याचे उत्तर असे की, शरीअतने ज्यावेळेला लाभदायक ठरवून इबादतीसाठी निश्चित केले आहे, त्याबाबतीत स्थानीक वेळा प्रमाण मानली जाईल. त्यामुळे शबे ‘कद्र’चा लाभही स्थानीक वेळ प्रमाणित मानल्याने, शिल्लक राहतो आणि जगातील सर्व भागातील इबादत करणाऱ्यांना तो मिळू शकतो. ‘रुह’ने अभिप्रेत ‘रुहूल अमीन’आहेत. ही हजरत जिब्रईल (अ.) यांची पदवी आहे. त्यांचा उल्लेख विशेषकरून यासाठी केला गेला आहे की ते फरिश्त्यांचे (देवदुतांचे) सरदार आहेत. त्यावेळची परिस्थिती नजरेसमोर यावी, जेव्हा फरिश्ते अल्लाहचा संदेश घेऊन उतरत होते. प्रत्येक आज्ञा घेऊन उतरतात याचा अर्थ हा आहे की, ‘शबे कद्र’मध्ये फरिश्ते अकारण उतरले नव्हते. उदा. कुरआनच्या पाच आयतींना ज्या सुरए ‘अलक’च्या सुरुवातीच्या आयती आहेत उतरविणे, मक्केमधील ‘हिरा’ गुहेत उतरणे, ह. मुहम्मद (स.) यांच्यावर अल्लाहची वह्यी (संदेश) उतरवून, त्यांना प्रेषितत्वाची वस्त्रे देणे, त्याच्यामध्ये वह्यी ग्रहन करण्याची व तिला योग्य प्रकारे वाचण्याची पात्रता निर्माण व्हावी म्हणून त्यांना आपल्या हृदयांशी धरून कवटाळणे, याशिवाय कल्याण व समृद्धी उतरविण्यासंबंधी देवदुतांना जे आदेश दिले गेले होते, त्यापैकी प्रत्येक आज्ञेचे त्यांनी योग्यप्रकारे पालन केले. कुरआन उतरविण्याच्या समयी आकाशावर कडक पहारे बसविण्यात आले होते. शैतानांनी व्यत्यय आणू नये, त्यांना आकाशात काही ऐकण्याची संधी मिळू नये म्हणून पहारे बसविले होते. कुरआन अवतरण्यापूर्वी कोणालाही ही खबर नव्हती की अल्लाहचा संदेश अवतरणार आहे. अशाप्रकारे अल्लाहने त्या रात्री (कद्र) कुरआन उतरविले तिला सर्व प्रकारच्या संकटापासून सुरक्षित राखण्याची व्यवस्था केली होती. त्या रात्रीला पूर्णपणे शांततेची रात्र बनविले होते. ही मंगलरात्र पवित्र कुरआनच्या उद्घाटनाची रात्र होती, जी ‘शबे कद्र’ म्हणून साजरी केली जाते. ‘कद्र’च्या रात्री सायंकाळपासून ते पहाटेपर्यंत शांततेचा व समृद्धीचा वर्षाव होत असतो आणि म्हणूनच ही संपूर्ण रात्र इबादतीस पात्र आहे. या रात्री जो ग्रंथ अवतरण झाला (कुरआन) तो ही पूर्णपणे शांततेचाच ग्रंथ आहे, कुरआन हा मानवजातीस शांततेचा संदेश आहे. याचा स्वीकार करणारे भौतीक जगात शांततेचे जीवन जगतील आणि परलौकीक जीवनात त्यांना चिरस्थायी शांतता लाभेल.
Post a Comment