नवीन वर्ष २०२२ च्या पूर्वसंध्येला ब्रिटनचे माजी पंतप्रधान टोनी ब्लेअर यांना नाइटहूड देऊन सन्मानित करण्यात आले. ब्लेअर यांना नववर्षाच्या सन्मान यादीतील सर्वांत जुनी आणि प्रतिष्ठित ‘ब्रिटिश ऑर्डर ऑफ द गार्टर’चे ‘नाइट कम्पेनियन ऑफ द मोस्ट नोबल ऑर्डर’ बनविण्यात आले. गुन्हेगारीचे युद्ध हा सर्वांत वाईट युद्धगुन्हा आहे. म्हणूनच, जो कोणी आक्रमक युद्धाची योजना आखतो तो युद्धगुन्हेगार ठरतो. इराककडे सामूहिक विनाशाची शस्त्रे आहेत, असा बनावट आरोप करून टोनी ब्लेअर हे इराकविरुद्धच्या वंशभेदी युद्धाचे सहशिल्पकार आहेत. प्रदीर्घ काळात ब्लेअर आणि त्यांचे भागीदार राष्ट्राध्यक्ष जॉर्ज डब्ल्यू. बुश यांना इराकमध्ये सामूहिक विनाशाचे कोणतेही हत्यार सापडले नाही. त्यामुळे केवळ मुस्लिमांना ठार मारण्यासाठी आणि मुस्लिम देशाचा नाश करण्यासाठी युद्धाची योजना आखण्यात आली होती, हे सिद्ध होते. ब्लेअर पंतप्रधान असताना लंडनमधील हायड पार्कमध्ये २० लाखांहून अधिक लोकांच्या युद्धविरोधी निषेध रॅलीकडे त्यांनी दुर्लक्ष केले. निर्धारित उद्दिष्टानुसार अमेरिका आणि ब्रिटिश सैन्याने इराकमध्ये अभूतपूर्व विनाश घडवून आणला. त्यामुळे मिस्टर ब्लेअर हे मानवी इतिहासातील सर्वांत क्रूर युद्धगुन्हेगार असल्याचे सिद्ध झाले. इराक युद्धात जवळजवळ दहा लाख लोकांना ठार मारले गेले आणि अपंग झाले. शेकडो इराकी शहरांवर बॉम्बहल्ला झाला आणि हजारो इराकी घरे जमीनदोस्त झाली. सध्या इराकमध्ये लाखो स्त्री-पुरुष विविध प्रकारचे अपंगत्व घेऊन जगतात. जनुकीय विकृती आणि कर्करोग निर्माण करण्यासाठी इराकी शहरांवर अल्प युरेनियम असलेले बॉम्ब टाकण्यात आले. त्यामुळे प्रत्येक अर्थाने इराकविरूद्धचे युद्ध हे मानवी इतिहासातील सर्वांत क्रूर व वाईट कृत्यांपैकी एक होते. भौतिक आणि पायाभूत नुकसानीबरोबरच नैतिक, सांस्कृतिक आणि सामाजिक नुकसानही खूप मोठे आहे. अमेरिका आणि ब्रिटिश युद्धगुन्हेगारांनी इराकमधील मुस्लिम बंधुत्वाच्या सामाजिक जडणघडणीचे नुकसान केले आहे जे शतकानुशतके टिकून राहील. त्याचबरोबर त्यांनी वांशिक आणि धार्मिक रक्तरंजित विभाजनाच्याही भिंती उभारल्या. हे सर्व भयंकर गुन्हे केल्यानंतर ब्लेअर यांच्या मृत आत्म्याने कधीही खेद व्यक्त केला नाही. इराक युद्धाबाबतच्या ‘चिलकॉट’ चौकशीच्या निष्कर्षांमध्ये म्हटले आहे की : “२००३ मध्ये इराकवर झालेल्या हल्ल्याच्या वेळी राष्ट्राध्यक्ष सद्दाम हुसेन यांनी ब्रिटिश हितसंबंधांना तातडीचा धोका निर्माण केला नव्हता; सामूहिक विनाशाच्या शस्त्रांविषयीची गुप्त माहिती "अनावश्यक निश्चितता" सादर केली गेली; युद्धाचे शांततापूर्ण पर्याय संपले नव्हते; ब्रिटन आणि अमेरिकेने संयुक्त राष्ट्रांच्या सुरक्षा परिषदेच्या अधिकाराला धक्का दिला होता; कायदेशीर आधार ओळखणे ही प्रक्रिया "समाधानकारक नाही"; आणि युद्ध अनावश्यक होते.” अशा नैतिकदृष्ट्या मृत युद्धगुन्हेगाराचा सन्मान केल्याने यूकेमध्ये राहणाऱ्या शांतताप्रिय लोकांमध्ये संताप निर्माण झाला. आतापर्यंत ११ लाखांहून अधिक लोकांनी एका याचिकेवर स्वाक्षरी केली आणि खुन्याचा गौरव करण्याच्या अशा कृत्याचा निषेध केला. यूगुव्हच्या सर्वेक्षणानुसार केवळ १४% जनता ब्लेअरच्या नाइटहूडला मान्यता देते. ही याचिका सुरू करणारे अँगस स्कॉट यांनी Change.org वर लिहिले आहे की : "टोनी ब्लेअर यांनी युनायटेड किंग्डमच्या घटनेचे आणि देश व समाजाच्या जडणघडणीचे कधीही भरून न येणारे नुकसान केले. असंख्य निरपराध, नागरी जीवन आणि सैनिकांच्या मृत्यूला ते वैयक्तिकरित्या जबाबदार होते. केवळ यासाठी त्यांना युद्धगुन्ह्यांसाठी जबाबदार धरले पाहिजे." ब्रिटनच्या स्टॉप द वॉर कोअलिशनने देखील ब्लेअर यांना नाइटहुड देण्याच्या निर्णयाची निंदा केली आहे. ब्रिटिश कराचा पैसा ब्रिटिश राजसत्तेच्या भव्य जीवनशैलीकडे जातो. शतकानुशतके जुनी राजेशाही जी कधीही निवडून आली नाही आणि कधीही जबाबदार धरली गेली नाही. शतकानुशतके जुन्या अलोकशाही रॉयल फॅमिलीमध्ये जनमताचा अंदाज घेण्यासाठी नजीकच्या भविष्यात सार्वमताची गरज आहे का, याबद्दल प्रश्न उपस्थित केले गेले आहेत जे आज पर्यटकांच्या निरुपयोगी आकर्षणात बदलले आहेत. आणि या राजघराण्यानेच "युद्धगुन्हेगार" टोनी ब्लेअरला इतक्या मोठ्या सन्मानाने, अनेकांना आश्चर्यचकित करण्याचा निर्णय घेतला; त्यांनी पद सोडल्यापासून ब्लेअर यांचा वारसा प्रामुख्याने इराक युद्धामुळे विषारी असल्याचे वर्णन करण्यात आले आहे. आक्रमण सुरू होण्यापूर्वी लंडनमध्ये युद्धाविरोधात निदर्शने करणाऱ्या २० लाख लोकांना रॉयल फॅमिलीने पाहिले का, असा प्रश्न विचारला जात आहे. त्याहूनही वाईट गोष्ट म्हणजे ब्लेअर यांनी जनतेशी, संसदेशी आणि सशस्त्र दलांशी खोटं बोलल्यामुळे हा निर्णय अधिकच भयावह होतो. राणी ही चाल उलटवेल की नाही हे पाहणे बाकी आहे परंतु ब्रिटिश जनतेमध्ये ते निश्चितच अत्यंत अलोकप्रिय सिद्ध झाले आहे जे बहुतेक रॉयल फॅमिलीवर आपला राग व्यक्त करीत आहेत. टोनी ब्लेअर यांचा उल्लेख अनेकजण कदाचित ‘सर टोनी’ असा करणार नाहीत, पण न्यायातून सुटलेला युद्धगुन्हेगार म्हणून ते नेहमीच स्मरणात राहतील.
- शाहजहान मगदुम
कार्यकारी संपादक,
मो.:८९७६५३३४०४
Post a Comment