जगभरात कोरोना विषाणूने धुमाकूळ घातला आहे. आजतागायत 1 लाख 94 हजार 741 कोरोनाने ग्रस्त आहेत तर 7989 जणांचा मृत्यू झाला. भारतात याच्यावर युद्ध पातळीवर उपाययोजना सुरू असून, आजपर्यंत 150 रूग्ण कोरोनाग्रस्त आढळले पैकी तिघांचा मृत्यू झाला. महाराष्ट्रात 41 रूग्ण पॉझिटीव्ह आढळले आणि एकाचाच मृत्यू झाला. मात्र हा संसर्गजन्य आजार असल्यामुळे तो लवकर आपल्याला कवेत घेतो. त्यामुळे याचा प्रसार रोखण्यासाठी सर्वस्तरावर प्रयत्न सुरू आहेत. यासाठी कोरोनाबद्दल जाणून घेणे गरजेचे आहे.
पार्श्‍वभूमी - 29 डिसेंबर 2019 रोजी डब्ल्यूएचओ च्या चायना हेड ऑफिसमध्ये चीनच्या वुहान जिल्ह्यात मागील 15 दिवसांपासून न्युमोनियाची साथ आल्याचे कळविण्यात आले. ज्याचे कारण पूर्वीपैकी कुठलाही सुक्ष्मजीव नसून नवीनच जंतू असावा असा तर्क मांडण्यात आला. संशोधनानंतर 7 जानेवारीला हा जंतू कोरोना व्हायरस प्रजातीचा असल्याचे निष्पन्न झाले. या जंतूला नाव देण्यात आले डअठड उेर्पीं-2 व या जंतुमुळे होणार्‍या रोगाला नाव देण्यात आले उजतखऊ-19
कोरोना व्हायरस म्हणजे नेमके काय?
व्हायरस हे एका प्रकारचे सुक्ष्मजीव आहेत जे मानवात होणार्‍या अनेक आजारांना कारणीभूत असतात. वैज्ञानिकांनी त्यांच्या संरचनेनुसार त्यांचे वर्गीकरण करून त्यांच्या समुहांना विविध नावे दिली आहेत. उदाहरणार्थ डेंग्यू पसरविणार्‍या डेंग्यू व्हायरसच्या समुहाचे नाव आहे फ्लावीव्हायरस. असाच एक समूह आहे ’कोरोना व्हायरस’. या समुहाचा शोध सर्वप्रथम 1960 मध्ये लावला गेला. त्यानंतर त्यात अशाप्रकारचे बरेच व्हायरस समाविष्ट करण्यात आले. त्यापैकी महत्त्वाचे म्हणजे 2003 सालचा डअठड उेीेपर र्ींर्ळीीी व 2012 सालचा चएठड उेीेपर र्ींर्ळीीी.
कोव्हीड - 19 ची लक्षणे काय व या आजाराचे मानक -
हा आजार श्‍वसन संस्थेचा असल्यामुळे याची लक्षणे - ताप, खोकला, सर्दी, घसा खवखवणे, श्‍वास घेण्यास त्रास होणे, दम लागणे ही आहेत. बर्‍याच आजारात व दैनंदिन जीवनात ही लक्षणे आपल्या निदर्शनास येतात. मग हा आजार ओळखायचा कसा? सध्या या आजाराची मानके पुढीलप्रमाणे आहेत -
1. संशयीत रूग्ण - म्हणजे अशी व्यक्ती जीला ताप आणि श्‍वसनाचे कोणतेही एक लक्षण (सर्दी, खोकला, श्‍वास घेण्यास त्रास) आहे आणि अशी व्यक्ती जी परदेश प्रवास करून आली आहे किंवा र्उेींळव 19 पॉझिटीव्ह व्यक्तीच्या संपर्कात आली आहे.
2) बाधित रूग्ण- अशी कुठलीही व्यक्ती जीचा रिपोर्ट डअठड उेर्पीं-2 चा रिपोर्ट पॉझिटीव्ह आलेला आहे.
कोरोना व्हायरस कसा पसरतो?
हा व्हायरस थेट हवेतून नाही पसरत. ज्या व्यक्तीच्या शरिरात हा व्हायरस आहे, त्याच्या शिंकेतून किंवा खोकल्यातून कण बाहेर पडतात त्या शिंकेतून हे व्हायरस वातावरणात येतात व वस्तूवर हातावर, कपड्यांवर स्थिरावतात. शरीराबाहेर हा व्हायरस 8 ते 10 तास जगतो. या कालावधीत निरोगी व्यक्तीच्या हातातून नाक, तोंड, किंवा डोळ्याच्या स्पर्शामुळे हा व्हायरस पसरतो.
कोरोनापासून बचावाचे उपाय
1) सर्वप्रथम जे नागरिक परदेशातून मागच्या महिनाभरात भारतात परतले आहेत त्यांनी व त्यांच्या संपर्कात आलेल्या सर्व व्यक्तींनी आपली माहिती शासन व आरोग्य अधिकार्‍यांना द्यावी. आपल्या ओळखीत असा कोणी व्यक्ती असेल तर त्याला न भेटता फोनद्वारे त्याला असे करण्यास प्रवृत्त करावे.
2) सोशल डिस्टंसिंग म्हणजे सार्वजनिक सुरक्षित अंतरता हा कोरोना प्रसार थांबविण्यासाठी अतिमहत्त्वाचा उपाय आहे. यामध्ये सार्वजनिक ठिकाणी जाणे टाळणे, प्रत्येक व्यक्तीसोबत किमान 1 मीटर अंतर ठेऊन बोलणे, गर्दी होणारे सर्व सामाजिक, धार्मिक, शैक्षणिक, क्रीडा कार्यक्रम रद्द करणे, हस्तांदोलन टाळणे व रोगाची लक्षणे आढळल्यास स्वतःला इतरांपासून दूर ठेवणे या गोष्टी समाविष्ट आहेत.
3) स्वच्छता व निर्जंतुकीकरण ः यामध्ये खोकलताना व शिंकताना नाका-तोंडासमोर रूमाल / टिश्यू पेपर ठेवणे, वारंवार साबणाने हात धुणे व सॅनिटायझर वापरणे, आपला व आसपासचा परीसर स्वच्छ ठेवणे या गोष्टी समाविष्ट आहेत.
4) गर्दीतला प्रवास टाळणे ः अतिमहत्त्वाचे काम असेल तरच बाहेरगावी विशेष करून जिथे कोरोनाचे रूग्ण आहेत अशा शहरास भेट देणे टाळावे.
5) मास्कचा वापर ः मास्कचा वापर गरजेचे फक्त अशा व्यक्तींमध्ये आहे ज्यांना सर्दी, खोकल्याची लागण झाली आहे किंवा ज्यांचा संपर्क कोरोनाबाधित रूग्णांशी आहे. इतर लोकांना मास्कचा वापर करणे सक्तीचे नाही.
6) अन्नासंबंधीचे प्रतिबंध ः ताजे, स्वच्छ व घरगुती अन्न घ्यावे. शिळे खाणे टाळावे तसेच मांसाहार करताना ताजे मांस घ्यावे व ते चांगले शिजले आहे याची खात्री करून घ्यावी.
7) डॉक्टरांशी संपर्क ः सर्दी, खोकला व तापेची लक्षणे झाल्यास विशेष करून अशा व्यक्ती ज्या करोनोबाधित रूग्णांच्या किंवा संशयीत कोरोनोग्रस्त रूगंच्या सानिध्यात आहेत त्यांनी त्वरीत तज्ञ डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
8) अफवांवर विश्‍वास ठेऊ नकये व त्या पसरवू नये ः कोरोनाची धास्ती घेण्याची व देण्याची गरज नाही तर संपर्क राहून लढण्याची गरज आहे.
शासनाकडून सध्या ज्या उपाययोजना करण्यात येत आहेत. त्याला सर्व नागरिकांनी साथ देणे गरजेचे आहे. स्वच्छतेसंबंधी जे निर्देश येत आहेत त्याचीही काटेकोर अंमलबजावणी करण्यात यावी. वरील सूचना प्रत्येकाने जबादारीने पाळल्या तर नक्कीच आपण या संकटातून बाहेर येवू. अशी मी अपेक्षा व ईश्‍वरचरणी प्रार्थना करतो.
पार्श्‍वभूमी - 29 डिसेंबर 2019 रोजी डब्ल्यूएचओ च्या चायना हेड ऑफिसमध्ये चीनच्या वुहान जिल्ह्यात मागील 15 दिवसांपासून न्युमोनियाची साथ आल्याचे कळविण्यात आले. ज्याचे कारण पूर्वीपैकी कुठलाही सुक्ष्मजीव नसून नवीनच जंतू असावा असा तर्क मांडण्यात आला. संशोधनानंतर 7 जानेवारीला हा जंतू कोरोना व्हायरस प्रजातीचा असल्याचे निष्पन्न झाले. या जंतूला नाव देण्यात आले डअठड उेर्पीं-2 व या जंतुमुळे होणार्‍या रोगाला नाव देण्यात आले उजतखऊ-19
कोरोना व्हायरस म्हणजे नेमके काय?
व्हायरस हे एका प्रकारचे सुक्ष्मजीव आहेत जे मानवात होणार्‍या अनेक आजारांना कारणीभूत असतात. वैज्ञानिकांनी त्यांच्या संरचनेनुसार त्यांचे वर्गीकरण करून त्यांच्या समुहांना विविध नावे दिली आहेत. उदाहरणार्थ डेंग्यू पसरविणार्‍या डेंग्यू व्हायरसच्या समुहाचे नाव आहे फ्लावीव्हायरस. असाच एक समूह आहे ’कोरोना व्हायरस’. या समुहाचा शोध सर्वप्रथम 1960 मध्ये लावला गेला. त्यानंतर त्यात अशाप्रकारचे बरेच व्हायरस समाविष्ट करण्यात आले. त्यापैकी महत्त्वाचे म्हणजे 2003 सालचा डअठड उेीेपर र्ींर्ळीीी व 2012 सालचा चएठड उेीेपर र्ींर्ळीीी.
कोव्हीड - 19 ची लक्षणे काय व या आजाराचे मानक -
हा आजार श्‍वसन संस्थेचा असल्यामुळे याची लक्षणे - ताप, खोकला, सर्दी, घसा खवखवणे, श्‍वास घेण्यास त्रास होणे, दम लागणे ही आहेत. बर्‍याच आजारात व दैनंदिन जीवनात ही लक्षणे आपल्या निदर्शनास येतात. मग हा आजार ओळखायचा कसा? सध्या या आजाराची मानके पुढीलप्रमाणे आहेत -
1. संशयीत रूग्ण - म्हणजे अशी व्यक्ती जीला ताप आणि श्‍वसनाचे कोणतेही एक लक्षण (सर्दी, खोकला, श्‍वास घेण्यास त्रास) आहे आणि अशी व्यक्ती जी परदेश प्रवास करून आली आहे किंवा र्उेींळव 19 पॉझिटीव्ह व्यक्तीच्या संपर्कात आली आहे.
2) बाधित रूग्ण- अशी कुठलीही व्यक्ती जीचा रिपोर्ट डअठड उेर्पीं-2 चा रिपोर्ट पॉझिटीव्ह आलेला आहे.
कोरोना व्हायरस कसा पसरतो?
हा व्हायरस थेट हवेतून नाही पसरत. ज्या व्यक्तीच्या शरिरात हा व्हायरस आहे, त्याच्या शिंकेतून किंवा खोकल्यातून कण बाहेर पडतात त्या शिंकेतून हे व्हायरस वातावरणात येतात व वस्तूवर हातावर, कपड्यांवर स्थिरावतात. शरीराबाहेर हा व्हायरस 8 ते 10 तास जगतो. या कालावधीत निरोगी व्यक्तीच्या हातातून नाक, तोंड, किंवा डोळ्याच्या स्पर्शामुळे हा व्हायरस पसरतो.
कोरोनापासून बचावाचे उपाय
1) सर्वप्रथम जे नागरिक परदेशातून मागच्या महिनाभरात भारतात परतले आहेत त्यांनी व त्यांच्या संपर्कात आलेल्या सर्व व्यक्तींनी आपली माहिती शासन व आरोग्य अधिकार्‍यांना द्यावी. आपल्या ओळखीत असा कोणी व्यक्ती असेल तर त्याला न भेटता फोनद्वारे त्याला असे करण्यास प्रवृत्त करावे.
2) सोशल डिस्टंसिंग म्हणजे सार्वजनिक सुरक्षित अंतरता हा कोरोना प्रसार थांबविण्यासाठी अतिमहत्त्वाचा उपाय आहे. यामध्ये सार्वजनिक ठिकाणी जाणे टाळणे, प्रत्येक व्यक्तीसोबत किमान 1 मीटर अंतर ठेऊन बोलणे, गर्दी होणारे सर्व सामाजिक, धार्मिक, शैक्षणिक, क्रीडा कार्यक्रम रद्द करणे, हस्तांदोलन टाळणे व रोगाची लक्षणे आढळल्यास स्वतःला इतरांपासून दूर ठेवणे या गोष्टी समाविष्ट आहेत.
3) स्वच्छता व निर्जंतुकीकरण ः यामध्ये खोकलताना व शिंकताना नाका-तोंडासमोर रूमाल / टिश्यू पेपर ठेवणे, वारंवार साबणाने हात धुणे व सॅनिटायझर वापरणे, आपला व आसपासचा परीसर स्वच्छ ठेवणे या गोष्टी समाविष्ट आहेत.
4) गर्दीतला प्रवास टाळणे ः अतिमहत्त्वाचे काम असेल तरच बाहेरगावी विशेष करून जिथे कोरोनाचे रूग्ण आहेत अशा शहरास भेट देणे टाळावे.
5) मास्कचा वापर ः मास्कचा वापर गरजेचे फक्त अशा व्यक्तींमध्ये आहे ज्यांना सर्दी, खोकल्याची लागण झाली आहे किंवा ज्यांचा संपर्क कोरोनाबाधित रूग्णांशी आहे. इतर लोकांना मास्कचा वापर करणे सक्तीचे नाही.
6) अन्नासंबंधीचे प्रतिबंध ः ताजे, स्वच्छ व घरगुती अन्न घ्यावे. शिळे खाणे टाळावे तसेच मांसाहार करताना ताजे मांस घ्यावे व ते चांगले शिजले आहे याची खात्री करून घ्यावी.
7) डॉक्टरांशी संपर्क ः सर्दी, खोकला व तापेची लक्षणे झाल्यास विशेष करून अशा व्यक्ती ज्या करोनोबाधित रूग्णांच्या किंवा संशयीत कोरोनोग्रस्त रूगंच्या सानिध्यात आहेत त्यांनी त्वरीत तज्ञ डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
8) अफवांवर विश्‍वास ठेऊ नकये व त्या पसरवू नये ः कोरोनाची धास्ती घेण्याची व देण्याची गरज नाही तर संपर्क राहून लढण्याची गरज आहे.
शासनाकडून सध्या ज्या उपाययोजना करण्यात येत आहेत. त्याला सर्व नागरिकांनी साथ देणे गरजेचे आहे. स्वच्छतेसंबंधी जे निर्देश येत आहेत त्याचीही काटेकोर अंमलबजावणी करण्यात यावी. वरील सूचना प्रत्येकाने जबादारीने पाळल्या तर नक्कीच आपण या संकटातून बाहेर येवू. अशी मी अपेक्षा व ईश्‍वरचरणी प्रार्थना करतो.
- डॉ. असद पठाण
Post a Comment