माननीय नवास बिन समआन (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘अंतिम निवाड्याच्या दिवशी कुरआन आणि कुरआनवर ईमान बाळगणारे जे त्याचे अनुसरण करीत होते अल्लाहपाशी आणले जातील आणि सूरह बकरा व सूरह आलिइमरान संपूर्ण कुरआनचे नेतृत्व करत आपले अनुसरण करणाऱ्यांसाठी अल्लाहपाशी शिफारस करतील की हा मनुष्य आपली कृपा व मोक्षाचा हक्कदार आहे म्हणून त्याच्यावर कृपावर्षाव व्हावा.’’ (हदीस : मुस्लिम)
माननीय उबैदा (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘हे कुरआनवर ईमान बाळगणाऱ्यांनो! कुरआनला लोड बनवू नका आणि रात्री व दिवसा त्याचे योग्य प्रकारे पठण करा आणि त्याच्या पठण व शिक्षणास प्रथा बनवा आणि त्याच्या शब्दांचे योग्य पद्धतीने वाचन करावे आणि जे काही कुरआनात सांगितले आहे उपदेश प्राप्त करण्याच्या उद्देशाने त्यावर लक्षपूर्वक विचार करावा जेणेकरून तुम्हाला सफलता प्राप्त व्हावी. आणि त्याद्वारे जागतिक परिणामाची इच्छा न बाळगता अल्लाहला प्रसन्न करण्यासाठी त्याचे पठण करा.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : कुरआनला लोड न बनविणे म्हणजे त्यापासून गाफील राहू नये आणि शेवटच्या शब्दाचा अर्थ आहे की कुरआनचे ज्ञान प्राप्त करून त्यास जागतिक प्रतिष्ठा व ऐशोआराम आणि धनसंपत्ती प्राप्त करण्याचे साधन बनवू नये. जसे एका हदीसमध्ये सूचना करण्यात आली आहे की काही लोक कुरआनचे ज्ञान प्राप्त करून त्यास भौतिक संपत्ती प्राप्त करण्याचे साधन बनवितील.
माननीय अबू ़जर गिफारी (रजि.) यांच्या कथनानुसार, मी पैगंबर मुहम्मद (स.) यांच्याकडे गेलो. मी म्हणालो, ‘‘काही उपदेश करावा.’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘अल्लाहच्या संयमाचा अवलंब करा. ही गोष्ट तुमच्या संपूर्ण ‘दीन’ व सर्व व्यवहारांना योग्य स्थितीत ठेवणारी आहे.’’ मी म्हणालो, ‘‘आणखी काही सांगावे.’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘स्वत:ला कुरआनचे पठण आणि अल्लाहची भक्ती व महिमागान निरंतर करीत राहा तेव्हा अल्लाह तुमची आकाशात आठवण करील आणि जीवनातील अंधकारात तुमच्यासाठी प्रकाशाचे काम करील.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : ‘अल्लाह आठवण करील’चा अर्थ आहे की अल्लाह तुम्हाला विसरणार नाही. तुम्हाला आपल्या संरक्षणात ठेवील. अल्लाहचे महिमागान आणि कुरआनच्या पठणाने मोमिनला प्रकाश मिळतो. जीवनातील अंधकारांत मोमिन योग्य मार्ग प्राप्त करतो.
माननीय इब्ने उमर (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘जसा लोखंडाला पाण्यामुळे गंज चढतो तसा हृदयालादेखील गंज चढतो.’’ विचारण्यात आले, ‘‘कोणत्या गोष्टीमुळे हृदयाचा गंज नष्ट केला जाऊ शकतो?’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘हृदयाचा गंज अशाप्रकारे नष्ट केला जाऊ शकतो की मनुष्याने मृत्यूची खूप आठवण करावी आणि दुसरे असे की कुरआनचे पठण करावे.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : ‘मृत्यूची आठवण करणे’ म्हणजे मनुष्याचे याचा विचार करावा की जीवनाची अवधी फक्त एकच अवधी आहे. दुसऱ्यांदा अंमलबजावणी करण्यासाठी अवधी मिळणार नाही. ‘तिलावत’ (कुरआन पठण करणे) म्हणजे कुरआनच्या शब्दांचे योग्य पद्धतीने वाचन करणे आणि त्यात जे काही सांगितले आहे ते समजून घेणे आणि त्याचे अनुसरण करणे. पवित्र कुरआन आणि अहादीसमध्ये ज्या ज्या ठिकाणी या शब्दाचा पूर्ण अर्थ सांगितला गेला आहे तेथे हेच सांगितले आहे. तसेच आणखी एकेठिकाणी असा अर्थ सांगितला आहे की कुरआनचा प्रचार करा, त्यास दुसऱ्यांपर्यंत पोहोचवा.
माननीय उबैदा (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘हे कुरआनवर ईमान बाळगणाऱ्यांनो! कुरआनला लोड बनवू नका आणि रात्री व दिवसा त्याचे योग्य प्रकारे पठण करा आणि त्याच्या पठण व शिक्षणास प्रथा बनवा आणि त्याच्या शब्दांचे योग्य पद्धतीने वाचन करावे आणि जे काही कुरआनात सांगितले आहे उपदेश प्राप्त करण्याच्या उद्देशाने त्यावर लक्षपूर्वक विचार करावा जेणेकरून तुम्हाला सफलता प्राप्त व्हावी. आणि त्याद्वारे जागतिक परिणामाची इच्छा न बाळगता अल्लाहला प्रसन्न करण्यासाठी त्याचे पठण करा.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : कुरआनला लोड न बनविणे म्हणजे त्यापासून गाफील राहू नये आणि शेवटच्या शब्दाचा अर्थ आहे की कुरआनचे ज्ञान प्राप्त करून त्यास जागतिक प्रतिष्ठा व ऐशोआराम आणि धनसंपत्ती प्राप्त करण्याचे साधन बनवू नये. जसे एका हदीसमध्ये सूचना करण्यात आली आहे की काही लोक कुरआनचे ज्ञान प्राप्त करून त्यास भौतिक संपत्ती प्राप्त करण्याचे साधन बनवितील.
माननीय अबू ़जर गिफारी (रजि.) यांच्या कथनानुसार, मी पैगंबर मुहम्मद (स.) यांच्याकडे गेलो. मी म्हणालो, ‘‘काही उपदेश करावा.’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘अल्लाहच्या संयमाचा अवलंब करा. ही गोष्ट तुमच्या संपूर्ण ‘दीन’ व सर्व व्यवहारांना योग्य स्थितीत ठेवणारी आहे.’’ मी म्हणालो, ‘‘आणखी काही सांगावे.’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘स्वत:ला कुरआनचे पठण आणि अल्लाहची भक्ती व महिमागान निरंतर करीत राहा तेव्हा अल्लाह तुमची आकाशात आठवण करील आणि जीवनातील अंधकारात तुमच्यासाठी प्रकाशाचे काम करील.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : ‘अल्लाह आठवण करील’चा अर्थ आहे की अल्लाह तुम्हाला विसरणार नाही. तुम्हाला आपल्या संरक्षणात ठेवील. अल्लाहचे महिमागान आणि कुरआनच्या पठणाने मोमिनला प्रकाश मिळतो. जीवनातील अंधकारांत मोमिन योग्य मार्ग प्राप्त करतो.
माननीय इब्ने उमर (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले, ‘‘जसा लोखंडाला पाण्यामुळे गंज चढतो तसा हृदयालादेखील गंज चढतो.’’ विचारण्यात आले, ‘‘कोणत्या गोष्टीमुळे हृदयाचा गंज नष्ट केला जाऊ शकतो?’’ पैगंबर म्हणाले, ‘‘हृदयाचा गंज अशाप्रकारे नष्ट केला जाऊ शकतो की मनुष्याने मृत्यूची खूप आठवण करावी आणि दुसरे असे की कुरआनचे पठण करावे.’’ (हदीस : मिश्कात)
स्पष्टीकरण : ‘मृत्यूची आठवण करणे’ म्हणजे मनुष्याचे याचा विचार करावा की जीवनाची अवधी फक्त एकच अवधी आहे. दुसऱ्यांदा अंमलबजावणी करण्यासाठी अवधी मिळणार नाही. ‘तिलावत’ (कुरआन पठण करणे) म्हणजे कुरआनच्या शब्दांचे योग्य पद्धतीने वाचन करणे आणि त्यात जे काही सांगितले आहे ते समजून घेणे आणि त्याचे अनुसरण करणे. पवित्र कुरआन आणि अहादीसमध्ये ज्या ज्या ठिकाणी या शब्दाचा पूर्ण अर्थ सांगितला गेला आहे तेथे हेच सांगितले आहे. तसेच आणखी एकेठिकाणी असा अर्थ सांगितला आहे की कुरआनचा प्रचार करा, त्यास दुसऱ्यांपर्यंत पोहोचवा.
ऐच्छिक व मध्यरात्रीनंतरची नमाज
माननीय अबू ज़र गिफारी (रजि.) यांच्या कथनानुसार, पैगंबर मुहम्मद (स.) यांनी सांगितले की अल्लाह म्हणतो, ‘‘जो मनुष्य माझ्याकडे वीतभर येतो मी त्याच्याकडे हातभर जातो आणि जो माझ्याकडे हातभर सरसावतो मी त्याच्याकडे दोन हात सरसावतो आणि जो माझ्याकडे पायी चालत येतो मी त्याच्याकडे धावत येतो.’’ (हदीस : मुस्लिम)
स्पष्टीकरण : जो मनुष्य आपली आकांक्षा व सामथ्र्याने अल्लाहच्या मार्गावर चालण्याची इच्छा बाळगतो तेव्हा अल्लाह त्याचा तो प्रवास सुलभ करतो. अल्लाहचा दास त्याच्याकडे सरसावतो तेव्हा त्याच्यात दुर्बलता असल्यामुळे अल्लाह त्याच्यावर दया करतो आणि पुढे येऊन त्याला आपल्या जवळ करतो; जसे एखादे बाळ आपल्या पित्याकडे सरसावतो परंतु आपल्या दुर्बलतेमुळे पोहोचू शकत नाही तेव्हा त्याचा पिता त्याच्याकडे धावून येतो आणि त्याला कडेवर घेतो आणि आपल्या कुशीत घेतो.
Post a Comment